5.2.2025

Turkey must ensure that its practices align with international standards for the protection of freedom of expression and press freedom, as well as with the protections enshrined in its own constitution, in order to safeguard the foundations of democracy and human rights.

In January 2025 alone, at least nine journalists were arrested, six were sentenced to prison, five were detained, 23 faced investigations and one encountered police obstruction. Here is a timeline of a concerning acceleration of press freedom violations over the last month (the following is not an exhaustive list):

• On January 2, authorities launched an investigation against journalist Aslıhan Gençay for her reporting on corruption in Hatay. They blocked access to her article and charged her with multiple offences, including violations of the disinformation law—an apparent attempt to suppress investigative journalism.
• On January 7, the Ankara Chief Public Prosecutor’s Office launched an investigation against 21 journalists who covered the Kobani trial’s final hearing. The journalists face potential fines for alleged unauthorised photography—a move that effectively criminalises routine court reporting.
• On January 17, a coordinated crackdown led to the detention of six journalists – Reyhan Hacıoğlu, Necla Demir, Rahime Karvar, Vedat Örüç, Velat Ekin and Ahmet Güneş – across multiple cities. They were denied basic legal rights, including access to legal representation, and were subsequently arrested on January 20 without their statements being recorded. The authorities’ only justification appears to be their legitimate journalistic activities. (Note: Ahmet Güneş was released on February 4.)
• On January 21, Rudaw TV correspondent Rawin Sterk Yıldız faced police interference while documenting a detention in Istanbul’s Beyoğlu district. Despite clearly identifying himself as a journalist, he was prevented from documenting the public incident.
• On January 23, a troubling verdict resulted in five journalists – Yakup Çetin, Ahmet Memiş, Cemal Azmi Kalyoncu, Ünal Tanık, Yetkin Yıldız, Gökçe Fırat Çulhaoğlu – receiving harsh sentences—ranging from 25 months to over six years in prison—in a terrorism-related case, despite the absence of credible evidence.
• On January 24, the arrest of journalist Eylem Babayiğit once again demonstrated the arbitrary use of “membership of an organisation” charges.
• On January 28, the detention of journalists Barış Pehlivan, Seda Selek, and Serhan Asker following their broadcast of a recorded phone conversation with an expert witness raises concerns about limitations on the coverage of matters of public interest. The court released Seda Selek and Serhan Asker under judicial control measures.
• On January 28, the launch of an investigation into T24 columnist Şirin Payzın for alleged “terror propaganda” over social media posts indicates a concerning expansion of surveillance and criminalisation of online expression.
• On January 28, the conviction of journalist Safiye Alagaş, former news editor for the pro-Kurdish JINNEWS, resulted in a six years and three months prison sentence. Alagaş has already spent a year in pretrial detention and is currently free while awaiting appeal.
• On January 29, Halk TV editor-in-chief Suat Toktaş, program coordinator Kürşad Oğuz, and journalist Barış Pehlivan were detained for broadcasting a recorded phone conversation with an expert witness. While Pehlivan and Oğuz were released under judicial control measures, Toktaş was arrested—authorities cited flight risk and potential evidence tampering, demonstrating a concerning use of arbitrary detention criteria. Halk TV, one of Turkey’s largest private TV channels, is recognised for its critical programming.

Broadcast regulator’s decisions threaten press freedom

Turkey’s broadcast regulator RTÜK has demonstrated a concerning pattern of targeting critical media outlets. Just before the journalists’ detention over broadcasting a recorded phone conversation, the RTÜK Chair warned of potential consequences for media outlets and journalists regarding the same broadcast—effectively signalling the impending crackdown. In his statement, he criticised Halk TV for recording and broadcasting a phone conversation with an expert witness without permission and allegedly attempting to influence ongoing legal proceedings.

This incident reflects a broader pattern of regulatory pressure on critical media. In 2024, RTÜK imposed 24 broadcast bans resulting in fines totalling 81.5 million Turkish lira (approximately €2.2 million or $2.3 million), with the majority targeting media critical of the government. 

The systematic use of regulatory powers to penalise critical media outlets raises serious concerns about the independence of broadcast regulation and its impact on media pluralism in Turkey.

In a recent example, following the devastating hotel fire in Bolu that erupted in the early morning hours of January 20, 2025, claiming 78 lives, the RTÜK Chair directed media outlets to report solely on information from official sources. Shortly after this directive, the Bolu 2nd Criminal Court of Peace imposed a broadcasting ban on coverage of the disaster at the request of the Bolu Chief Public Prosecutor’s Office.

Judicial control measures: a new tool for censorship

While there appears to be a decrease in the number of journalists in prison, this masks a troubling shift toward using judicial control measures—such as travel bans, regular check-ins at police stations, and house arrest—as alternative means of restricting press freedom. This trend represents an equally antidemocratic practice aimed at controlling journalists’ freedom of movement and expression. The systematic implementation of these measures, combined with increasing online censorship, appears to be replacing traditional detention as a method of silencing independent journalism.

Recent cases exemplify this pattern. While journalists are released under judicial control measures shortly after being detained, the arbitrary imposition of travel bans, house arrests and other restrictions continues to impede their ability to perform their professional duties effectively. These measures, originally intended as exceptional remedies to ensure judicial proceedings, are increasingly being weaponized to create a chilling effect on press freedom.

In light of these egregious violations of press freedom in Turkey, we urge the Turkish authorities to uphold the principles of justice, release the journalists subjected to arbitrary arrests and detentions, and safeguard the vital role of journalism in fostering debate on matters of public interest and democracy.

Medya Özgürlüğü Kuruluşları, Türkiye’de basın özgürlüğüne yönelik artan baskılara karşı harekete geçilmesi çağrısında bulunuyor

Uluslararası Basın Enstitüsü (IPI) ve aşağıda imzası bulunan basın özgürlüğü, ifade hürriyeti, insan hakları, basın meslek ve haber kuruluşları, Türkiye’de gazetecilere yönelik hak ihlallerinin son dönemde ciddi ölçüde artmasından endişe duyuyor. Keyfi tutuklamalar, gözaltılar, adli kontrol tedbirleri ve hapis cezaları, ülkedeki bağımsız medya, demokratik söylem ve temel insan hakları için varoluşsal bir tehdit oluşturuyor.

Türkiye, demokrasi ve insan haklarının yanı sıra, ifade ve basın özgürlüğünün korunmasına ilişkin uluslararası standartlara ve kendi anayasasında yer alan koruyucu hükümlere uygun hareket etmelidir.

2025 yılının Ocak ayında en az dokuz gazeteci tutuklandı, altı gazeteciye hapis cezası verildi, beş gazeteci gözaltına alındı, 23 gazeteci hakkında soruşturma başlatıldı ve bir gazeteci polis müdahalesiyle karşılaştı. İşte son bir ayda kaydedilen basın özgürlüğü ihlallerindeki endişe verici artışın kronolojisi (aşağıdaki liste temsili bir liste olup geçtiğimiz ayın tüm basın özgürlüğü ihlallerini yansıtmamaktadır):

• 2 Ocak’ta yetkililer, gazeteci Aslıhan Gençay hakkında Hatay’daki yolsuzluklarla ilgili haberlerinden dolayı soruşturma başlattı. Haberine erişim engeli getirilerek, dezenformasyon yasası da dahil olmak üzere birçok suçlama yöneltildi—bu durum araştırmacı gazeteciliği bastırma girişimi olarak görülüyor.
  
• 7 Ocak’ta Ankara Cumhuriyet Başsavcılığı, Kobani davasının son duruşmasını takip eden 21 gazeteci hakkında soruşturma başlattı. Gazeteciler, izinsiz fotoğraf çektiği iddiasıyla para cezasıyla karşı karşıya—bu durum rutin dava haberlerinin suç unsuru haline getirilmesi anlamına geliyor.
  
• 17 Ocak’ta evlerine yapılan polis baskınıyla gözaltına alınan altı gazeteci – Reyhan Hacıoğlu, Necla Demir, Rahime Karvar, Vedat Örüç, Velat Ekin ve Ahmet Güneş – avukatlarına erişim de dahil olmak üzere temel yasal haklarından mahrum bırakıldılar ve 20 Ocak’ta ifadeleri alınmadan tutuklandılar. Yetkililerin tutuklama gerekçesi ise gazetecilerin meşru gazetecilik faaliyetleri oldu. (Ahmet Güneş 4 Şubat’ta tahliye edildi.)
  
• 21 Ocak’ta Rudaw TV muhabiri Rawin Sterk Yıldız, İstanbul Beyoğlu’nda bir gözaltı işlemini belgelerken gazeteci olduğunu açıkça belirtmesine rağmen polis müdahalesiyle karşılaştı.
• 23 Ocak’ta beş gazeteci – Yakup Çetin, Ahmet Memiş, Cemal Azmi Kalyoncu, Ünal Tanık, Yetkin Yıldız, Gökçe Fırat Çulhaoğlu – terörle ilgili yeniden yargılandıkları davada, somut deliller olmamasına rağmen, 2 yıldan 6 yıla kadar ağır hapis cezalarına çarptırıldı.
  
• 24 Ocak’ta gazeteci Eylem Babayiğit‘in mesleki faaliyetlerinden dolayı tutuklanması, “örgüt üyeliği” suçlamasının keyfi kullanımını bir kez daha gözler önüne serdi.
  
• 28 Ocak’ta bir bilirkişi ile yapılan telefon görüşmesinin kaydını yayınladıkları gerekçesiyle gazeteciler Barış Pehlivan, Seda Selek ve Serhan Asker‘in gözaltına alınması, kamuyu ilgilendiren haberlere getirilen kısıtlamalar konusunda endişe yarattı. Mahkeme, Seda Selek ve Serhan Asker’i adli kontrol şartıyla serbest bıraktı.
  
• 28 Ocak’ta T24 yazarı Şirin Payzın hakkında sosyal medya paylaşımları nedeniyle “terör propagandası” iddiasıyla soruşturma başlatılması, çevrimiçi paylaşımların suç unsuru sayılmasının endişe verici bir şekilde arttığını gösteriyor.
  
• 28 Ocak’ta JINNEWS’in eski haber müdürü gazeteci Safiye Alagaş terör suçlamalarıyla yargılandığı davada 6 yıl 3 ay hapis cezasına çarptırıldı. Alagaş daha önce bir yıl tutuklu yargılanmıştı, şu anda temyiz sürecini tutuksuz bekliyor.
  
• 29 Ocak’ta Halk TV Genel Yayın Yönetmeni Suat Toktaş, Program Koordinatörü Kürşad Oğuz ve gazeteci Barış Pehlivan, bir bilirkişi ile yapılan telefon görüşmesinin kaydını yayınladıkları gerekçesiyle gözaltına alındı. Pehlivan ve Oğuz adli kontrol şartıyla serbest bırakılırken Toktaş kaçma şüphesi ve delilleri karartma ihtimali gerekçe gösterilerek 30 Ocak’ta tutuklandı. Bu durum, keyfi tutuklama kriterlerinin endişe verici kullanımını gözler önüne serdi.

RTÜK’ün kararları basın özgürlüğünü tehdit ediyor

Türkiye’nin yayın düzenleyicisi RTÜK, eleştirel medya kuruluşlarını hedef alan endişe verici bir tutum sergilemeye devam ediyor. Gazetecilerin kayıtlı bir telefon görüşmesini yayınlamaları nedeniyle gözaltına alınmalarından hemen önce, RTÜK Başkanı konuyla ilgili medya kuruluşları ve gazeteciler için olası sonuçlar konusunda uyarıda bulundu – bu da yaklaşan gözaltı ve tutuklamaların sinyalini verdi. Açıklamasında, Halk TV’yi bir bilirkişi ile yapılan telefon görüşmesini izinsiz kaydetmek, yayınlamak ve devam eden yasal süreçleri etkilemeye çalışmakla eleştirdi.

Bu olay, eleştirel medya üzerindeki baskının devamını yansıtıyor. 2024’te RTÜK, çoğunluğu hükümeti eleştiren medyayı hedef alan, toplam 81,5 milyon Türk lirası para cezasıyla sonuçlanan 24 yayın yasağı uyguladı.

RTÜK’ün düzenleyici yetkilerini eleştirel medya kuruluşlarını cezalandırmak için sistematik şekilde kullanması, bağımsız yayıncılık ve Türkiye’deki medya çoğulculuğu noktasında ciddi endişeler uyandırıyor.

Yakın zamanda bir örnek olarak, 20 Ocak 2025’te Bolu’da meydana gelen ve 78 kişinin hayatını kaybettiği otel yangını sonrasında, RTÜK Başkanı medya kuruluşlarına yalnızca resmi kaynaklardan gelen bilgileri aktarmaları talimatını verdi. Bu talimatın hemen ardından, Bolu 2. Sulh Ceza Hakimliği, Bolu Cumhuriyet Başsavcılığı’nın talebi üzerine felaketle ilgili haberler hakkında yayın yasağı getirdi.

Adli kontrol tedbirleri: Yeni bir sansür aracı

Cezaevindeki gazeteci sayısında bir düşüş görülse de, bu durum endişe verici bir gerçeği maskeliyor: Yurt dışı yasakları, düzenli imza verme zorunluluğu ve ev hapsi gibi adli kontrol tedbirleri basın özgürlüğünü kısıtlamanın alternatif araçları olarak kullanılıyor. Bu eğilim, gazetecilerin hareket ve ifade özgürlüğünü kontrol etmeyi amaçlayan eşit derecede antidemokratik bir uygulamayı temsil ediyor. Bu tedbirlerin sistematik olarak uygulanması ve artan çevrimiçi sansür, bağımsız gazeteciliği susturma yöntemi olarak geleneksel tutuklamanın yerini alıyor gibi görünüyor.

Son vakalar da bu durumu örnekliyor. Gazeteciler gözaltına alındıktan kısa süre sonra adli kontrol şartıyla serbest bırakılırken, keyfi olarak uygulanan yurt dışı yasakları, ev hapsi ve diğer kısıtlamalar, mesleki görevlerini etkili bir şekilde yerine getirmelerini engellemeye devam ediyor. Aslen yargı süreçlerini güvence altına almak için istisnai tedbirler olarak tasarlanan bu önlemler, basın özgürlüğü üzerinde caydırıcı bir etki yaratmak için kullanılıyor.

Basın özgürlüğüne yönelik bu ağır ihlaller karşısında, Türkiye’deki yetkilileri adalet ilkelerine bağlı kalmaya, keyfi gözaltı ve tutuklamaya maruz kalan gazetecileri serbest bırakmaya ve haberciliğin kamuyu ilgilendiren tartışmalar ve demokrasideki hayati rolünü korumaya çağırıyoruz.

This statement was coordinated by IPI as part of the Media Freedom Rapid Response (MFRR), a Europe-wide mechanism which tracks, monitors and responds to violations of press and media freedom in EU Member States, Candidate Countries.